Η ΑΚΟΗ
Γιατί ακούμε;
Διαφορετικά επίπεδα ακοής παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά στο τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου από τον Dr Ramsdell ενώ εργαζόταν στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο του Deshon στο Butler της Πενσυλβανίας.
O Dr Ramsdell είχε την ευκαιρία να παρατηρήσει νεαρούς ενήλικες που είχαν χάσει μέρος ή το σύνολο της ακοής τους ενώ ήταν σε υπηρεσία. Ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε τα τέσσερα στάδια του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούμε την ακοή μας, ιδιαίτερα τη σημασία της «αίσθησης ενότητας με το ενεργό περιβάλλον». Αυτοί οι νεαροί ενήλικες που εξετάστηκαν διαμαρτύρονταν συνεχώς ότι ο κόσμος φαινόταν “νεκρός”.
Ο Dr Ramsdell γνώριζε ότι βασιζόμαστε στην ακοή μας για :
Κατανόηση της ομιλίας
Ενημέρωση, εκπαίδευση και ψυχαγωγία.
Αναγνώριση ήχων που μας ειδοποιούν
Ειδοποίηση και προετοιμασία.
Εκτίμηση των ήχων που μας αρέσουν
Άντληση ευχαρίστησης.
Αναγνώριση των μεταβαλλόμενων ήχων του κόσμου γύρω μας
Ακουστικό υπόβαθρο για καθημερινή ζωή.
Πώς λειτουργεί αυτό στην πράξη;
Κάθεστε σε ένα δωμάτιο κοντά σε ένα ανοιχτό παράθυρο που βλέπει σε έναν πολυσύχναστο δρόμο. Ο ήχος της κυκλοφορίας είναι ευχάριστος ή ενοχλητικός ανάλογα με την αντίδρασή σας στο θόρυβο.
Αισθητικό επίπεδο.
Όλοι γνωρίζετε ότι μπορείτε να τον ακούσετε.
Πρωτογενές επίπεδο
Ακούτε στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου ότι η κίνηση είναι αυξημένη στον κεντρικό δρόμο. Σίγουρα, ο θόρυβος της κίνησης είναι πιο δυνατός όσο πλησιάζετε. Τα λόγια στο ραδιόφωνο που περιγράφουν την κίνηση και ο ήχος του περιβάλλοντος σημαίνουν το ίδιο πράγμα – αυξημένη κίνηση.
Συμβολικό επίπεδο.
Ακούτε μια σειρήνα και γνωρίζετε ότι θα χρειαστεί να κάνετε στην άκρη δίνοντας προτεραιότητα στο όχημα έκτακτης ανάγκης. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ήχος της σειρήνας σας ειδοποίησε και σας έδωσε μια οδηγία.
Επίπεδο προειδοποίησης.
Πώς λειτουργεί η ακοή;
Το αυτί διακρίνεται σε τρία τμήματα: το έξω αυτί, το μέσο αυτί και το έσω αυτί. Κάθε τμήμα έχει μία συγκεκριμένη λειτουργία που επιτρέπει στα ηχητικά κύματα να μετασχηματισθούν σε ηλεκτρικούς παλμούς που ο εγκέφαλος μπορεί να κατανοήσει.
Το έξω αυτί συλλέγει τα ηχητικά κύματα και τα οδηγεί στο μέσο αυτί. Εκεί, το μέσο αυτί ενισχύει τον ήχο και τον μεταδίδει στο έσω αυτί. Το έσω αυτί μετατρέπει τις ηχητικές δονήσεις σε ηλεκτρικούς παλμούς που ταξιδεύουν μέσω του ακουστικού νεύρου στον εγκέφαλο.
Πιο αναλυτικά:
- To πτερύγιο του αυτιού συλλέγει τους ήχους και τους οδηγεί μέσα στον ακουστικό πόρο.
- Ο ακουστικός πόρος μεταφέρει τα ηχητικά κύματα στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη).
- Τα ηχητικά κύματα προκαλούν δονήσεις στο τύμπανο.
- Tα οστάρια στο μέσο αυτί (σφύρα, άκμονας και αναβολέας) ανιχνεύουν αυτές τις δονήσεις και τις μεταφέρουν στον κοχλία.
- Οι δονήσεις περνούν μέσω του οβάλ παραθύρου στον κοχλία, θέτοντας το υγρό του κοχλία σε κίνηση. Αυτό προκαλεί το μετασχηματισμό των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικούς παλμούς από τα ειδικά νευρικά κύτταρα.
- Tο ακουστικό νεύρο μεταδίδει αυτούς τους ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλο όπου και μεταφράζονται σε ήχο.
Τύποι απώλειας ακοής;
Η απώλεια ακοής είναι το αποτέλεσμα ηχητικών σημάτων που δε φτάνουν στον εγκέφαλο. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι απώλειας ακοής ανάλογα με το πού εντοπίζεται το πρόβλημα.
Η απώλεια αγωγιμότητας
(Βαρηκοΐα αγωγιμότητας) συμβαίνει όταν οι ήχοι δεν μπορούν να περάσουν από το έξω αυτί στο έσω αυτί σας, συχνά εξαιτίας ενός μπλοκαρίσματος όπως η κυψελίδα του αυτιού.
Η αισθητηριακή απώλεια
(Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα ) προκαλείται από βλάβη στα ευαίσθητα λεπτά τριχωτά κύτταρα στο έσω αυτί ή βλάβη στο ακουστικό νεύρο. Αυτό συμβαίνει φυσιολογικά με τη γήρανση ή ως αποτέλεσμα τραυματισμού.
Βαρηκοΐα μικτού τύπου
Βαρηκοΐα μικτού τύπου χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό των δύο προαναφερθέντων τύπων βαρηκοΐας.
Αιτίες απώλειας ακοής
Η απώλεια ακοής μπορεί να οφείλεται σε ένα πλήθος παραγόντων όπως:
Η ηλικία είναι η συνηθέστερη αιτία απώλειας ακοής η οποία εξελίσσεται ως φυσικό επακόλουθο της γήρανσης και είναι γνωστή ως πρεσβυακουσία.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν ένα μικρό ποσοστό της ακοής τους περίπου από την ηλικία των 40 ετών. Αυτή η απώλεια ακοής αυξάνεται με το πέρας των χρόνων. Μέχρι την ηλικία των 80 ετών, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν σημαντικά προβλήματα ακοής.
Καθώς η ακοή σας αρχίζει να επιδεινώνεται, οι ήχοι υψηλής συχνότητας, όπως οι φωνές των γυναικών ή των παιδιών, μπορεί να είναι δύσκολο να ακουστούν. Μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολο να ακούσετε σύμφωνα όπως “σ”, “φ” και “θ”. Αυτό μπορεί να καταστήσει πολύ δύσκολη την κατανόηση του λόγου σε θορυβώδες περιβάλλον.
Μια άλλη κοινή αιτία της απώλειας ακοής με την πάροδο του χρόνου είναι η βλάβη στο αυτί από την επανειλημμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους. Αυτό είναι γνωστό ως απώλεια ακοής που προκαλείται από το θόρυβο και συμβαίνει όταν τα ευαίσθητα τριχωτά κύτταρα στο εσωτερικό του κοχλία καταστρέφονται.
Υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος απώλεια ακοής εξαιτίας θορύβου :
• Εάν εργάζεστε με θορυβώδες εξοπλισμό, όπως κομπρεσέρ ή σφυριά πεπιεσμένου αέρα.
• Εάν συχνάζετε σε περιβάλλον όπου υπάρχει δυνατή μουσική, όπως ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης.
• Εάν ακούτε μουσική σε υψηλή ένταση με ακουστικά.
• Εάν εκτεθείτε ξαφνικά σε εξαιρετικά δυνατό θόρυβο, όπως έκρηξη. Αυτό είναι γνωστό ως ακουστικό τραύμα.
• Κληρονομικά γονίδια – μερικοί άνθρωποι μπορεί να γεννηθούν κωφοί ή να γίνουν κωφοί με την πάροδο του χρόνου εξαιτίας μιας γενετικής ανωμαλίας.
• Ιογενείς λοιμώξεις στο έσω αυτί – όπως παρωτίτιδα ή ιλαρά.
• Ιογενείς λοιμώξεις του ακουστικού νεύρου – όπως παρωτίτιδα ή ερυθρά.
• Ασθένεια του Ménière – όταν ένα άτομο πάσχει από ίλιγγο, εμβοές και αίσθημα μπλοκαρίσματος στο αυτί.
• Ακουστικό νευρίνωμα – μια μη καρκινική (καλοήθη) ανάπτυξη πάνω ή κοντά στο ακουστικό νεύρο.
• Μηνιγγίτιδα – μια λοίμωξη των προστατευτικών μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
• Τραυματισμός στο κεφάλι.
• Μια αυτοάνοση κατάσταση.
• Δυσπλασία του αυτιού.
• Εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ενδείξεις απώλειας ακοής
Τα σημάδια της απώλειας ακοής μπορεί να εμφανιστούν σταδιακά ή αιφνίδια. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν κοινές πρώιμες ενδείξεις για προβλήματα ακοής οι οποίες δύναται να γίνουν αντιληπτές από το ίδιο το άτομο ή από άτομα του οικείου περιβάλλοντος. Μπορεί να εμφανίζετε κάποιες από τις ακόλουθες ενδείξεις:
• Απαιτείτε συχνή επανάληψη των λόγων του συνομιλητή σας.
• Δυσκολεύεστε να παρακολουθήσετε συζητήσεις μεταξύ δύο και περισσοτέρων ατόμων.
• Σκέφτεστε ότι οι άλλοι άνθρωποι μιλούν υπερβολικά σιγά ή μουρμουρίζουν.
• Έχετε δυσκολία να ακούτε σε θορυβώδες περιβάλλον, όπως συνέδρια, εστιατόρια, εμπορικά κέντρα ή γεμάτες αίθουσες συσκέψεων.
• Έχετε πρόβλημα στην ακρόαση παιδιών και γυναικών.
• Έχετε την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο σε υψηλή ένταση.
• Απαντάτε ή ανταποκρίνεστε ακατάλληλα στις συνομιλίες.
• Κουδουνίζουν τα αυτιά σας.
• Διαβάζετε τα χείλη ή παρακολουθείτε προσεκτικά τα πρόσωπα των ανθρώπων όταν σας μιλούν.
• Αισθάνεστε αγχωμένοι από την πίεση για να ακούσετε τι λένε οι άλλοι.
• Αισθάνεστε ενοχλημένοι από τους άλλους επειδή δεν μπορείτε να τους ακούσετε ή να τους καταλάβετε.
• Νιώθετε ντροπή να συναντήσετε νέους ανθρώπους εξαιτίας της παρερμηνείας των λεγομένων των συνομιλητών.
• Αισθάνεστε νευρικοί εξαιτίας της προσπάθειας σας να ακούσετε και να καταλάβετε.
• Αποφεύγετε κοινωνικές δραστηριότητες και συναθροίσεις, τις οποίες κάποτε απολαμβάνατε, εξαιτίας δυσκολιών στην ακοή.
• Έχετε οικογενειακό ιστορικό απώλειας ακοής.
• Λαμβάνετε φάρμακα που μπορούν να βλάψουν το ακουστικό σύστημα (ωτοτοξικά φάρμακα).
• Έχετε προβλήματα διαβήτη, καρδιάς, κυκλοφορικού ή θυρεοειδούς.
• Έχετε εκτεθεί σε πολύ δυνατούς ήχους για μεγάλο χρονικό διάστημα ή μόνο μια φορά σε εκκωφαντικό θόρυβο.